Zorg van de toekomst

Daan Dohmen

CEO FocusCura & lid van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving

“De belangrijkste veranderingen de komende jaren zijn enerzijds dat mensen de zorg steeds meer thuis ontvangen en anderzijds dat er meer nadruk zal liggen op het voorkomen van ziektes of complicaties. Beide veranderingen kunnen we realiseren door de inzet van nieuwe technologieën waardoor artsen en specialisten hun patiënten beter kunnen monitoren en ook op afstand persoonlijk contact hebben.

Veel innovaties zijn al beschikbaar, maar worden nog te veel gezien als een gadget. Zo van: ‘kijk eens wat een leuk apparaat, hoe kunnen we dat toepassen?’ De nieuwe technologie moet veel meer onderdeel worden van de zorg. Een goed voorbeeld is de app die wij binnen ons bedrijf hebben ontwikkeld waarmee COPD-patiënten zelf thuis met een iPad metingen kunnen verrichten. Die worden dan op afstand beoordeeld door de longarts en bij een verhoogd risico kan direct worden ingegrepen.

Het voorkomen van opnames in verpleeg- of ziekenhuizen wordt cruciaal om de zorg toegankelijk te houden. Zorgverleners zijn nog steeds terughoudend met het inzetten van innovaties. Er is angst dat slimme techniek en digitalisering ten koste gaat van de werkgelegenheid en persoonlijke aandacht voor de patiënt.

Stop met praten over vernieuwing in de zorg en ga het gewoon doen!

Maar het doel is juist de schaarser wordende artsen en verpleegkundigen te ondersteunen, zodat zij door de vergrijzing het groeiend aantal patiënten op een persoonlijke manier kunnen blijven helpen. Die bewustwording en gedragsverandering kost tijd en is een ‘hard nut to crack’.

Mijn oproep is stop met praten over vernieuwing in de zorg en ga het gewoon doen! Begin klein en maak vooral gebruik van wat elders al succesvol is. Pas werkprocessen daadwerkelijk aan door nieuwe technologieën echt een plek te geven in de zorg. Dus samen leren en ontwikkelen in plaats van alleen maar praten over hoe het zou kunnen zijn!”

 

Marc Hendrikse

CEO NTS-Group en boegbeeld Topsector High Tech Systemen & Materialen

“Innovaties in de zorg zijn cruciaal omdat we anders de zorg over vijf jaar niet meer kunnen betalen. De kwaliteit moet omhoog tegen lagere kosten, dat is een majeure operatie. Werkmodellen zullen moeten veranderen en de incentive moet zijn: ‘gezonder leven, in plaats van ziekte herstellen’.

Technologische innovaties maken het mogelijk dat veranderproces te versnellen. Met verfijnde sensoriek, snelle internetverbindingen en het koppelen van big data kunnen we kwetsbare mensen langer thuis laten wonen. Door monitoring kunnen we hen op afstand in de gaten houden en bij calamiteiten snel een diagnose stellen waarmee we voorkomen dat ze in het ziekenhuis of in een verpleeghuis belanden.

Een belemmering voor de nieuwe benadering zijn het huidige vergoedingensysteem en zorgstelsel in Nederland. Die zijn nog te veel gericht op mensen beter maken. Lastig is ook dat alle betrokken partijen, zoals zorginstellingen en zorgverzekeraars, mee moeten doen om tot een nieuw model te komen, met de patiënt als uitgangspunt.

Als topsector High Tech Systemen & Materialen dragen wij, samen met de topsector Life Sciences & Health, bij met technologische innovaties, zoals robotchirurgie, sensorsystemen en oplossingen op het gebied van e-health en big data. Vanuit onze industriële achtergrond kunnen we ook meehelpen een nieuwe structuur te ontwerpen voor de zorg.

De kwaliteit moet omhoog tegen lagere kosten, dat is een majeure operatie

Er moeten nieuwe verbindingen komen, zodat bijvoorbeeld zorgverleners en overheden niet gekokerd maar veel meer sámen werken. Stakeholders moeten meer denken en werken vanuit het proces voor de cliënt. Als we in een nieuw model optimaal gebruik maken van de technologische mogelijkheden, zal het zeker lukken om de zorg in Nederland binnen afzienbare tijd te verbeteren en ook nog betaalbaar te houden.”

Olivier Gerrits

Ddirecteur Zorginkoop Zilveren Kruis

“De komende jaren zal de zorg, veel meer dan nu, bij en rond de patiënt georganiseerd worden. Dat is mogelijk door nieuwe technologieën, waarbij de patiënt zelf de regie kan voeren over zijn of haar ziekte, of over zijn of haar herstel na een operatie.

Veel mensen zeggen: dat is toekomstmuziek, maar veel innovaties zijn al beschikbaar. Andere sectoren zijn al veel verder, daar zijn business modellen veranderd en hebben klanten de mogelijkheden van digitalisering omarmd. In de zorg ligt het gecompliceerd, onder meer omdat de relatie tussen een patiënt en een dokter een heel andere is dan de relatie tussen bijvoorbeeld een telecomleverancier en een cliënt. Er is een hoog afhankelijksniveau; om nieuwe technologieën in te voeren is vertrouwen nodig van de patiënt en de dokter.

Bij de zorgaanbieders zie je terughoudendheid omdat innovaties kunnen leiden tot overcapaciteit. Tegelijkertijd is er al een krapte op de arbeidsmarkt die door de vergrijzing en toename van het aantal chronisch ziekte nog verder zal toenemen. Daardoor worden zorgverleners min of meer gedwongen nieuwe technologieën in te zetten en hun werkwijzen te vernieuwen.

Om nieuwe technologieën in te voeren, is vertrouwen nodig van de patiënt

Als verzekeraar is het onze taak klanten te laten zien dat zorg thuis veilig kan. Eerste pilots van Zilveren Kruis tonen aan dat ook de kwaliteit van leven vaak verbetert. Zorgaanbieders die bereid zijn stappen te zetten, kunnen we faciliteren door bijvoorbeeld meerjarenafspraken te maken over compensatie voor de vaste kosten. Vanuit de patiëntenverenigingen krijgen we steeds meer signalen dat onze klanten liefst de zorg thuis laten plaatsvinden. Dat varieert van hartbewaking tot chemotherapie. Je ziet al beweging en ik ben ervan overtuigd dat al op korte termijn de goede mindset zal ontstaan voor een nieuwe infrastructuur met zoveel mogelijk zorg aan huis.”

 

Igor Tulevski

Cardioloog en oprichter Cardiologiecentra Nederland

“Innovaties waarvan we nu nog vooral dromen, denk aan nanotechnologie, big data en genomics, worden in de toekomst heel gewoon. Ziekenhuizen zullen zich meer en meer concentreren op acute zorg en complexe operaties, en zorg voor chronisch zieken zal grotendeels aan huis plaatsvinden.

Een belangrijke voorwaarde om medische innovaties te introduceren is dat we meer waarde hechten aan diensten dan aan instituten. Wie nu een klacht heeft, richt zich tot een arts, een ziekenhuis of een zorgverzekeraar. Dat zijn we zo gewend. Maar wat telt, is niet het instituut maar de diensten. Kijk naar Uber of Netflix, die hebben ook het instituut ondergeschikt gemaakt en leveren diensten.

De instituten vormen ook een belemmering. Ook als bijvoorbeeld artsen en verpleegkundigen overtuigd zijn dat een nieuwe technologie kan helpen om betere en efficiëntere zorg te leveren, lukt het vaak niet om vernieuwingen in te voeren. Zij hebben onvoldoende invloed binnen hun organisatie of lopen tegen regelgeving aan, waardoor hun enthousiasme wordt getemperd.

We hebben in Nederland een kwalitatieve gezondheidszorg, maar we vinden het moeilijk te investeren in nieuwe disruptieve concepten. Men durft niet, is bang voor het onbekende. Daarnaast is voor sommigen de comfort zone te aantrekkelijk, of men heeft de innovatie zelf niet bedacht of getest, of er zijn privacy-redenen en allerlei andere belangen om niet te veranderen.

Een belangrijke voorwaarde is dat we meer waarde hechten aan diensten dan aan instituten

Alleen door schaalbare innovaties houden we de kwaliteit overeind en de zorg haalbaar en betaalbaar. Vraag de patiënt of de cliënt wat hij liever heeft: ‘een hoge rekening of zorgpremie, of meer privacy?’. We moeten lef tonen en meegaan met de digitalisering en nieuwe technologieën, anders raken we ook de status van wereldwijd koploper kwijt.”