Samenwerking tijdens IT-implementatie is essentieel

Volgens Henk, lector Regisseren van Ondernemende Netwerken aan de Hanze Hogeschool Groningen, maken we de kloof tussen mens en techniek al gauw groter dan dat deze is. “Je ziet wel in de kroeg dat sommigen alleen maar druk zijn met hun telefoon op social media. En vraag je jezelf af hoe het mogelijk is dat sommige mensen techniek interessanter vinden dan hun vrienden.” Maar waarom loopt implementatie van IT in de praktijk dan niet altijd even soepel? “Mijn ervaring is dat we in Nederland eigenwijs zijn over processen”, zegt Henk. “Zie het als onze VOC-mentaliteit. We gaan ervoor maar krijgen we te maken met de impact van nieuwe implementaties, dan ontstaat er weerstand.”

Half commitment

Tegen mogelijke verwachting in blijkt de weerstand niet door de techniek te komen, maar door de manier waarop je een nieuwe IT-traject introduceert. “De baas besluit dat we naar één gestandaardiseerd systeem gaan, dus moeten we allemaal maar mee. Het is de Angelsaksische manier, die in Engeland, India of de VS bijvoorbeeld wel werkt, maar hier niet. Te vaak brengen we nieuwe IT als het ultieme systeem. Denk bijvoorbeeld aan het Elektronisch Patiënten Dossier. Dat leek meer een politiek statement. Maar deskundigen zagen al lang dat het zo niet zou werken. En betrokkenen en gebruikers denken dan ‘het zal mijn tijd wel duren’, waardoor je half commitment krijgt.”

Veranderklus

Maar niet alleen aan de kant van de gebruiker is er sprake van eigenwijsheid. Henk: “Ik heb voorbereidingen van implementaties gezien waarbij organisaties bijna letterlijk de functionele en technische specificaties van een bestaand IT-pakket in een aanbesteding volledig overdoen. Dan kun je je afvragen of we ons wel willen openstellen voor verandering. Het kenmerkt een grote groep traditionele denkers, die zijn op zoek naar veiligheid.” Wat we ons volgens Henk moeten realiseren, is dat implementatie van IT een veranderklus is. “Richt je op hoe mensen samen kunnen werken en welke slimme interventies je kunt inzetten om de bestaande patronen te doorbreken. De IT-wereld is vaak in zichzelf gekeerd met allerlei vaktermen en visies die ze van elkaar overnemen.”

Crowd sourcing

Volgens Henk ontwikkelen we ons steeds meer richting samenwerking en ‘crowd sourcing’, een open proces waarin deelnemers met verschillende achtergronden in kleine stappen veelal grote ontwikkelingen opbouwen. Voorbeelden ervan vinden we volgens Henk in hoeken waar we ze niet gauw zoeken. “Zo zijn we met pilots bezig om nautische data voor het verhogen van de veiligheid op zee te laten verzamelen door de zeevarenden zelf. Daarnaast ontdekten we dat het verbinden van deze mensen met social media een enorm draagvlakverhogend effect heeft.” Essentieel volgens hem blijft samenwerking. “Hou ontwikkelingen dicht bij de mensen en zorg met microbewegingen voor verandering”, stelt Henk. “Betrek mensen met de juiste kennis en spirit. Zorg voor co-creatie met klanten en nieuwe doelgroepen. Betrek bijvoorbeeld ook de aanstaande gepensioneerden. Die hebben dertig jaar ervaring en velen van hen willen er nog toe doen.”